Czy brak numer rejestrowego BDO na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością firmy jest podstawą do wykluczenia wykonawcy z postępowania?
Dość często prowadzę webinary, przygotowuję publikacje, w których wskazuję, że ustawa prawo zamówień publicznych daje podstawy i narzędzia do tego, żeby eliminować z zamówień wykonawców nierzetelnych, naruszających swoje podstawowe obowiązki zawodowe, czy nie realizujących w sposób należyty powierzonych im zadań.
Wskazywałem również, że istnieją podstawy prawne do wykluczenia z postępowania wykonawcy naruszającego obowiązki w zakresie ochrony środowiska.
Nie wdając się w szczegóły, z punktu możliwości wykluczenia wykonawców ze względu na naruszanie przez nich ich obowiązków związanych z ochroną środowiska należy rozpatrzeć art. 109 ust. 1 pkt. 5 ustawy Pzp. W tym przypadku chodzi o możliwość wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia wykonawcy naruszającego swoje obowiązki zawodowe.
Dlatego warto przyjrzeć się, w mojej ocenie, jednemu z podstawowych obowiązków przedsiębiorców związanych z ochroną środowiska. Mianowicie obowiązkowi związanemu z Bazą danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, zwaną dalej „BDO”.
Podstawowym obowiązkiem środowiskowym określonej grupy przedsiębiorców jest dokonywanie sprawozdań środowiskowych w ramach systemu BDO. Jest to rejestr, w którym umieszczane są dane podmiotów, których działalność związana jest z szeroko rozumianym gospodarowaniem odpadami.
Przedsiębiorca zobowiązany do rejestracji w BDO musi składać coroczne sprawozdania dotyczące ilość i rodzaju wytwarzanych przez siebie odpadów, które trafiają do środowiska naturalnego.
Obowiązki związane z BDO (szczególnie po nowelizacji przepisów ustawy o odpadach obowiązującej od 2025 roku) dotyczą naprawdę szerokiego grona przedsiębiorców.
Za naruszenia związane z BDO przedsiębiorcy grożą różnego rodzaju sankcje. Przykładowo:
Czynność | Wysokość kary | Podstawa prawna (ustawa o odpadach) |
Prowadzenie działalności bez wymaganego wpisu do rejestru BDO | od 1 000 zł do 1 000 000 zł | Art. 194 ust. 1 pkt 5 |
Brak numeru rejestrowego BDO na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością | od 1 000 zł do 1 000 000 zł | Art. 194 ust. 1 pkt 5a |
Brak lub nieprawidłowa ewidencja odpadów | od 1 000 zł do 1 000 000 zł | Art. 194 ust. 1 pkt 5b |
Transport odpadów bez zezwolenia lub bez wpisu do rejestru BDO | od 2 000 zł do 10 000 zł | Art. 195 |
Jak widać powyżej, sankcję za naruszenia związane z BDO mogą być dla przedsiębiorcy bardzo dotkliwe.
Z punktu widzenia prawa zamówień publicznych i naruszenia przez przedsiębiorcę podstawowych obowiązków zawodowych oczywiście nie każde naruszenie związane z BDO może być podstawą do zastosowania art. 109 ust. 1 pkt. 5 ustawy Pzp.
Odpowiadając natomiast na pytanie, czy brak numer rejestrowego BDO na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością firmy jest podstawą do wykluczenia wykonawcy z postępowania, to w mojej opinii (mimo grożącej za to sankcji finansowej) co do zasady brak takiego numeru na dokumentach firmy (czyli np. na fakturze, zawieranych z klientami umowach) nie stanowi poważnego naruszenia (z punktu widzenia art. 109 ust. 1 pkt. 5 ustawy Pzp). Ale już prowadzenie działalności bez wymaganego wpisu do rejestru BDO można uznać za naruszenie podstawowych obowiązków zawodowych przedsiębiorcy, co w konsekwencji może skutkować wykluczeniem z postępowania.
Nie ulega wątpliwości, że obecnie przedsiębiorcy mają szereg obowiązków związanych z ochroną środowiska. Aktualnie obowiązujące akty prawne z zakresu ochrony środowiska tworzą obszerny zbiór przepisów, nakazów i zakazów, a także sankcji, które grożą za niedopełnienie obowiązków. Warto o tym wiedzieć i pamiętać, także ze względu na możliwe konsekwencje na gruncie prawa zamówień publicznych.
Jak pozyskać informacje o naruszeniach w zakresie ochrony środowiska?
Niewątpliwie katalog zachowań, które mogą być zakwalifikowane jako naruszenie obowiązków zawodowych, jest naprawdę szeroki. Jednak najtrudniejsze wydaje się pozyskanie tego typu informacji – zarówno przez zamawiających dokonujących oceny wykonawców, jak i przedsiębiorców, którzy poszukują informacji o swojej konkurencji.
Temu właśnie służy uruchomione niedawno w ramach Asystenta Postępowania narzędzie do pogłębionej weryfikacji wykonawców. W ramach tego narzędzia nasz klient może uzyskać m.in. informacje o:
- naruszeniach w zakresie ochrony środowiska
- naruszeniach w zakresie prawa pracy oraz warunków pracy
- naruszeniach budowlanych
- naruszeniach w zakresie nieprawidłowości przy realizacji projektów UE
Naszym celem jest dostarczenie jak największej ilości danych, które pozwolą zamawiającym wybierać rzetelnych i wiarygodnych wykonawców!
Więcej informacji na stronie:
https://postepowania.pl/poglebiona-weryfikacja-wykonawcow/
-
Paweł Sendrowski
Radca prawny, wspólnik zarządzający w Wielkopolskiej Grupie Prawniczej Maźwa, Sendrowski i Wspólnicy sp. k.Specjalizuje się w kilku powiązanych ze sobą dziedzinach prawa: zamówieniach publicznych, dyscyplinie finansów publicznych oraz w zakresie prawidłowego wydatkowania środków z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Zamówieniami publicznymi zawodowo zajmuje się od 2006 roku. Jest autorem komentarzy „Zamówienia tego samego rodzaju. Prawidłowe szacowanie wartości zamówienia” oraz „Procedury wydatkowania środków unijnych w perspektywie finansowej na lata 2014 – 2020” Komentuje zagadnienia związane z zamówieniami publicznymi m.in. dla Wolters Kluwer S.A.
Z ramienia Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi kontrolę postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, finansowanych ze środków zewnętrznych, w tym środków z Unii Europejskiej. W kręgu jego zainteresowań są również zamówienia udzielane przez podmioty działające w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Pracę nad programem do obsługi zamówień publicznych zaczął już w 2013 r., tworząc program E-Publiczny Doradca (program Asystent Postępowania jest jego kontynuacją).
Prowadzi również szkolenia dotyczące prawa zamówień publicznych, udzielania zamówień podprogowych oraz zasady konkurencyjności, m.in. dla Wolters Kluwer S.A., Wielkopolskiego Ośrodka Kształcenia i Studiów Samorządowych, czy Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Jest współautorem bloga poświęconego tematyce prawa zamówień publicznych oraz tematyce wydatkowania środków unijnych (www.postepowania.pl lub www.pzp.wgpr.pl).